Blog | Schijnoplossing voor schijnzelfstandigheid
Lees het gehele artikel op De Ondernemer.
De staredown tussen aannemer en zzp’er, die in de discussie rondom schijnzelfstandigheid allebei tot voor kort geen stap wilden zetten en van geen wijken wilden weten, wordt nu toch echt gewonnen door de aannemer. Die wil alleen nog maar vakkrachten in loondienst en neemt op de koop toe daarbij duurder uit te zijn. Dat stelt Sipke Meindertsma.
Lange tijd was sprake van een staarwedstrijd tussen zzp’er en aannemer, tussen opdrachtnemer en opdrachtgever. Dat was eind vorig jaar zo, toen we aan de vooravond stonden van de handhaving op schijnzelfstandigheid. Iedereen was er druk mee, maar niemand durfde de eerste stap te zetten. Begin dit jaar was er nog steeds geen uittocht van zzp’ers, ook al wilde de KVK met haar cijfers anders doen geloven.
Nu de bouw weer langzaam opstart, is echter sprake van een gamechanger. Ook al ligt de focus van de fiscus vooral op sectoren als de zorg en het onderwijs, in de bouw wil men geen risico nemen. Aannemers pikken zzp’ers niet meer. Ze kiezen voor mensen in loondienst. Voor een timmerman wordt nu -omgerekend naar uutarief- 50 euro per uur betaald. Zoiets was vorig jaar nog onbestaanbaar.
Steeds meer zzp’ers gaan in loondienst
Bij praktisch geschoolden, zoals bovenstaande timmerman, vallen de grootste klappen. Daar willen aannemers geenszins risico nemen. Ze nemen -verbazingwekkend genoeg- op de koop toe dat ze iemand in loondienst meer moeten betalen dan een zelfstandige. Noodgedwongen en vaak tegen hun zin in stappen steeds meer zzp’ers over op loondienst. Daarnaast keren buitenlandse werklieden, die we juist zo hard nodig hebben en helemaal als straks de bouw wèl weer aantrekt, ons land ook meer en meer de rug toe.
Voorlopig neemt het volume van de bouw alleen nog maar af. Het doel om 100.000 woningen per jaar te realiseren komt pas op zijn vroegst in 2027 in beeld. Dat zijn weinig hoopgevende vooruitzichten. De bouwdip wordt nog eens versterkt door het feit dat aannemers steeds meer projecten met eigen personeel doen en minder mensen inhuren. Gevolg is dat projecten steeds langer duren. Op die manier komen we niet uit deze crisis. Integendeel.
Haagse aanpak heeft averechts effect
De hele aanpak vanuit Den Haag heeft een averechts effect. De overheid wil schijnzelfstandigheid aanpakken, maar geeft daar schijnzekerheid voor terug. In plaats van gedwongen zelfstandigheid krijgen we nu gedwongen werknemerschap. Onder invloed van het krimpende bouwvolume gaan zzp’ers in loondienst, ze vertrekken naar het buitenland, of kiezen een andere richting.
De grote vraag is: wat hebben we hiermee bereikt als we over een paar jaar wèl weer volop kunnen bouwen? Het antwoord: krapte op de arbeidsmarkt. En bovenal: vakkrachten die gebruikmakend van de het schaarse aanbod teruggaan naar het ondernemerschap. Kortom: dan zijn we weer terug bij af.
*Sipke Meindertsma is oprichter van Bouwselect en Bouwpartners, landelijk opererende uitzend- en detacheringsbureaus voor bouwpersoneel
