‘Populisme viert hoogtij, echte keuzes blijven achterwege’
Sipke Meindertsma in De Aannemer.
Nu de Tweede Kamerverkiezingen eraan komen, wordt ook meer en meer duidelijk hoe de verschillende partijen de woningbouwcrisis willen aanpakken. Sipke Meindertsma wordt daar niet bepaald enthousiast van. “Het is vooral veel populistische praat, terwijl echte keuzes uitblijven”, stelt hij.
De crisis waarin we zitten is een veelkoppig monster en niet zo 1-2-3 op te lossen, dat onderken ik meteen. Maar wat mij steekt is het gebrek aan zelfkritisch vermogen, aan de houding van politiek Den Haag. Men denkt het beter te kunnen en beter te weten, terwijl er genoeg voorbeelden zijn waaruit blijkt dat dit niet zo is.
Van sneller en meer bouwen komt niet veel terecht
Neem de Woningbouwimpuls (Wbi), de regeling voor gemeenten om sneller, meer en meer betaalbare woningen te kunnen bouwen. Recent bleek uit onderzoek van de Algemene Rekenkamer dat dit miljarden kostende project weinig succesvol is: van sneller en meer bouwen komt niet veel terecht. Ook met een bijdrage van het Rijk was er sprake van lange procedures bij de Raad van State en vertraging door onderzoek naar beschermde diersoorten, zo bleek. En wat zei minister Keijzer? De Rekenkamer baseerde zich op verkeerde inzichten.
Je wordt er cynisch van, die betweterige houding. ‘Gooi er maar een bak geld tegenaan en dan komt het wel goed’, lijkt het motto. Maar het is een naïeve gedachte dat dit de oplossing is. GroenLinks-PvdA wil de regie naar zich toetrekken. De partij ziet dat ontwikkelaars niet van de pot afkomen omdat ze niet rendabel kunnen bouwen en wil nu fors investeren via woningcorporaties. Die moeten zorgen voor betaalbare huizen. Maar woningbouwverenigingen kunnen het simpelweg niet betalen. Feit is dat de vennootschapsbelasting alleen maar is toegenomen en de winsten meer en meer worden afgeroomd. Ik ken meerdere woningcorporaties die in fikse financiële problemen zitten.
Bezwaarprocedures inperken
Populisme viert hoogtij, zowel aan de linkerkant als rechterkant van het politieke spectrum. Maar echte keuzes worden niet gemaakt. Tien steden erbij bouwen, stelt D66 voor. Leuk plan, maar laten we dan ook kijken naar bezwaarprocedures. Die moeten we inperken. Nu gebruiken sommige mensen en organisaties een beschermd dier om nieuwbouwprojecten te frustreren. In Weesp houdt een echtpaar op die manier de bouw van duizenden nieuwbouwwoningen tegen, er zijn al bijna honderd rechtszaken geweest.
In plaats van meer bouwen, kunnen we met inbreiden veel winst behalen. Woningen splitsen vind ik een prima idee, net als het optoppen van bestaande flatgebouwen en woningen. We moeten genoegen nemen met kleinere woningen, met minder vierkante meters. Dat is het realistische verhaal. Een vergunning om te splitsen gratis maken, zoals D66 voorstelt, gaat het verschil daarbij niet maken. We hebben er meer aan dat in elke gemeente uniforme regels gelden. Nu zijn de voorwaarden in Groningen anders dan even verderop, dat zorgt voor onduidelijkheid en frustratie. We moeten de drempel verlagen, het proces makkelijker maken. Je moet weten waar je aan toe bent. Anders gezegd: de overheid moet de burger blij gaan maken, in plaats van andersom.
Minder, minder, minder
Recent heb ik de directierol binnen Bouwprofs overgedragen en daarmee afstand genomen van de dagelijkse operatie. Desondanks gaat de sector me uiteraard nog zeer aan het hart. Want mensen die mij opvolgen, moeten ook een toekomst hebben. Het wordt, om in de woorden van een bekend politicus te spreken, tijd voor ‘minder, minder, minder’. Minder populisme, minder regels en minder vierkante meters.
